TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Askerlik Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçeleri ektedir.
Gereği müsaadelerine sunulur.
M. Akif HAMZAÇEBİ Rasim ÇAKIR
Trabzon Milletvekili Edirne Milletvekili
GENEL GEREKÇE
Türkiye’de 1980 yılından sonra 1111 sayılı Askerlik Kanununa, 16.4.1987
tarih ve 3358 sayılı Kanunun 10 ncu maddesiyle eklenen geçici 20 nci,
21.5.1992 tarih ve 3802 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle eklenen
geçici
33 ncü ve 2.11.1999 tarih ve 4459 sayılı Kanunun 1 nci maddesiyle
eklenen geçici 37 nci maddeleriyle olmak üzere üç defa bedelli askerlik
düzenlemesi yapılmıştır. 1987 ile 1999 arasındaki 12 yıllık süre içinde
5-7 yıllık aralıklarla üç defa bedelli askerlik düzenlemesi yapılmak
zorunda kalınmasının temelinde, zorunlu askerlik süresinin uzunluğu
yatmaktadır. Özellikle mesleki kariyer planlaması yaparak yüksek lisans,
doktora ve TUS’ta uzmanlık öğrenimine devam eden, kendi nam ve hesabına
serbest meslek faaliyeti yürüten ve küçük ve orta ölçekli işletme kuran
gençlerimizin, uzun süreli askerlik hizmeti sırasında öğrenimleriyle
faaliyetlerine ara vermek ve işyerlerini kapatmak zorunda kalmaları,
askerlik hizmetlerini sürekli bir şekilde ertelemelerine neden olmuştur.
Askerlik ödev ve görevinin ertelenmesi, askerlik çağına gelen
gençlerimiz arasında yığılmalara yol açmış; bedelli askerlik
düzenlemeleri ile söz konusu yığılmalar eritilmeye çalışılmıştır. Öte
yandan, kısa sayılabilecek aralıklar içinde üç defa bedelli askerlik
düzenlemesi yapılması, bu alanda bir gelenek yaratılmasına ve
dolayısıyla gelecekte de yapılacağına yönelik beklentiler doğmasına
neden olarak, askerlik hizmetinin ertelenmesini teşvik eden ve
yığılmaları besleyen bir işlev görmüştür. Ayrıca, AKP iktidarı 2003
yılından 2011 yılına kadar bedelli askerlik düzenlemesini sürekli bir
şekilde canlı tutarak bir yandan askerlik hizmetinin ertelenmesini
teşvik etmiş, diğer yandan da umut tacirliğine soyunarak gençlerimizi
“ha bu gün, ha yarın” beklentisine sokmuştur. Geldiğimiz bu noktada,
oluşmuş bulunan yığılmanın eritilmesi amacıyla, bir defaya mahsus olmak
üzere, 1 Ocak 1983 tarihinden önce doğanlardan temel askerlik eğitimini
tamamlayanların askerlik hizmetlerini yapmış sayılmaları konusunda bir
düzenleme yapılması ertelenemez bir ihtiyaç haline gelmiştir.
Teklifimizin temel amacı, gençlerimizin mesleki/ailevi/kişisel vb.
sorunları nedeniyle askerliklerini ertelemeleri sonucu oluşan yığılmayı,
mali gücü olmayanların bedel ödemeden, olanların ise mali güçleri
oranında bedel ödemeleri suretiyle “sosyal devlet” ilkesini gözeterek
eritmek ve silahlı kuvvetlerimizin planlamalarını nesnel verilere dayalı
olarak yapmasına olanak sağlamaktır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Maddenin birinci fıkrasıyla, 1 Ocak 1983 tarihinden önce doğan
ve her ne sebeple olursa olsun fiilen askerlik hizmetine başlamamış olan
gençlerimizin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay
içinde askerlik şubelerine başvurmaları ve Genelkurmay Başkanlığınca
belirlenecek birlik ve kurumlarda temel askerlik eğitimlerini yapmaları
şartıyla askerlik hizmetini yapmış sayılacakları hüküm altına
alınmaktadır.
Maddenin birinci fıkrasında “sosyal devlet” ilkesi gözetilerek yapılan
düzenlemelerle, (a) bendinde, yıllık gelir toplamı 12.000 TL’nin altında
olan yükümlülerin herhangi bir bedel ödemeden yasadan yararlanmaları
sağlanmaktadır. TÜİK’in 6 Ocak 2011 tarihli Haber Bülteninde yer alan
“2009 Yoksulluk Çalışması Sonuçları”na göre, dört kişilik bir ailenin
2009 yılı yoksulluk sınırı 825 TL tahmin edilmiş bulunmaktadır. Bu tutar
TÜFE değişim katsayısı ile 2011 yılına güncellendiğinde yaklaşık 900 TL
yapmaktadır. Bu tutara göre, yıllık geliri (900 x 12 =) 10.800 TL’nin
altında olan aileler yoksulluk sınırının altında yaşamaktadırlar. 16
yaşından büyükler için tespit edilen asgari ücretin aylık net tutarının
2011 yılı ilk döneminde 630 TL ve yıllık tutarının ise (İş Kanunundan
kaynaklanan yılda 2 ilave tediye dahil) 8.820 TL olduğu göz önüne
alındığında, yoksulluk sınırının altında gelir elde eden yükümlülerden
bedel alınması, toplumsal adalet ve eşitlik ilkelerini zedelemenin
yanında sosyal devlet ilkesiyle de bağdaşmamaktadır.
Öte yandan üniversite mezunu olan ve Genel İdare Hizmetleri Sınıfında 9
ncu derecenin 1 nci kademesinde göreve başlayan bir memurun aylık maaşı,
eşinin çalışmaması ve çocuk sayısına göre 1.450 TL’ye yaklaşmaktadır.
Söz konusu memurun yıllık geliri ise (1.450 x 12 =) 17.400 TL
yapmaktadır. Dolayısıyla söz konusu yükümlülerden yaşamaları için
gerekli olanı almamak gerekir. Bu düşünceyle birinci fıkranın (b)
bendinde, yıllık gelirleri toplamı 25.000 TL’den az ve 12.000 TL’den
fazla olanların 7.500 TL ödemeleri; (c) bendinde ise, yıllık gelirleri
toplamı 25.000 TL’den fazla olan yükümlülerin 15.000 TL ödemeleri hüküm
altına alınmaktadır.
Ayrıca, maddenin ikinci fıkrasında bedelli askerlikten yararlanacak
kişilere, ödeyecekleri bedeli askerlik hizmetini yerine getirdikleri
tarihten sonra iki yıla kadar eşit taksitler halinde ödeme kolaylığı
getirilmekte ve faiz yükü yerine TÜFE artışının taksit ödemelerine
yansıtılması öngörülmektedir.
Üçüncü fıkrada, bedelin tahsili ve bütçeleştirilmesinin usul ve
esasları; dördüncü fıkrada ise, bedelli askerlikten yararlanan
kişilerden tahsil edilecek paraların yükseköğretim öğrencileri için
öğrenci yurdu yapımında kullanılacağı hiçbir tartışmaya yer vermeyecek
açıklıkta belirtilmektedir. Maddenin birinci fıkrasında ödenecek bedelin
tespitinde kişilerin beyanı esas alınmaktadır. Beşinci fıkrada ise,
gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, zorunlu
askerliğin yasal süresi olan 15 ay üzerinden yeniden yaptırılacağı hükme
bağlanmaktadır. Altıncı fıkra ile bedelin ödenme usul ve esaslarını,
beyanlarda istenecek bilgi ve belgelerle uygulamaya ilişkin diğer
hususları düzenlemek üzere Bakanlar Kuruluna yetki verilmektedir.
Madde
2- Yürürlük maddesidir.
Madde 3- Yürütme maddesidir.
ASKERLİK KANUNUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİ HAKKINDA
KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 21.6.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununa aşağıdaki
geçici 46 ncıununa aşağıdaki
geçici 46 ncınci
maddesindeki hükümler çerçevesinde yapılacak öğrenci yurtlarının
finansmanında kullanılır. Yapılacak inceleme ve denetlemelerde gerçeğe
aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlere zorunlu askerlik hizmeti
yasal süresi üzerinden yeniden yaptırılır. Bedelin ödenme usul ve
esasları, beyanlarda istenecek bilgi ve belgeler ve uygulamaya ilişkin
diğer hususlar, Bakanlar Kurulu kararı ile düzenlenir.” Bu madde
hükümlerinden yararlanan yükümlüler hakkında adli takibat yapılmaz.”
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.