MADDE
2- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 20 nci maddesine asagıdaki fıkra
eklenmistir. “Herkes, kendisiyle ilgili kisisel verilerin korunmasını
isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kisinin kendisiyle ilgili kisisel
veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erisme, bunların
düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları dogrultusunda
kullanılıp kullanılmadıgını ögrenmeyi de kapsar. Kisisel veriler, ancak
kanunda öngörülen hallerde veya kisinin açık rızasıyla islenebilir.
Kisisel verilerin korunmasına iliskin esas ve usuller kanunla
düzenlenir.”
MADDE
3- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası
asagıdaki sekilde degistirilmistir. “Vatandasın yurt dısına çıkma
hürriyeti, ancak suç sorusturması veya kovusturması sebebiyle hâkim
kararına baglı olarak sınırlanabilir.”
MADDE
4- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 41 inci maddesinin kenar baslıgı
“I. Ailenin korunması ve çocuk hakları” seklinde degistirilmis ve
maddeye asagıdaki fıkralar eklenmistir. “Her çocuk, yeterli himaye ve
bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve
babasıyla kisisel ve dogrudan iliski kurma ve sürdürme hakkına
sahiptir. Devlet, çocuk istismarı, cinsellik ve siddete karsı çocukları
koruyucu tedbirleri alır.”
MADDE
5- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 53 üncü maddesinin kenar baslıgı
“A. Toplu is sözlesmesi ve toplu sözlesme hakkı” seklinde
degistirilmis, üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıs ve maddeye
asagıdaki fıkralar eklenmistir. “Memurlar ve diger kamu görevlileri,
toplu sözlesme yapma hakkına sahiptirler. Toplu sözlesme yapılması
sırasında uyusmazlık çıkması halinde taraflar Uzlastırma Kuruluna
basvurabilir. Uzlastırma Kurulu kararları kesindir ve toplu sözlesme
hükmündedir. Toplu sözlesme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu
sözlesmeden yararlanacaklar,
toplu
sözlesmenin yapılma sekli, usulü ve yürürlügü, Uzlastırma Kurulunun
teskili, çalısma usul ve esasları ile diger hususlar kanunla
düzenlenir.”
2 / 9
MADDE
6- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 69 uncu maddesinin üçüncü,
dördüncü, yedinci fıkraları asagıdaki sekilde degistirilmis, altıncı
fıkrasının sonuna “Meclis çalısmalarındaki oy ve sözler, Mecliste ileri
sürülen düsünceler ve Meclisçe baska bir karar alınmadıkça bunların
Meclis dısında tekrarı veya açıga vurulması ile idarenin eylem ve
islemleri, odaklasmanın tespitinde gözetilemez.” cümlesi eklenmis,
dokuzuncu fıkrasındaki “bes yıl” ibaresi “üç yıl” seklinde
degistirilmis, dokuzuncu fıkrasındaki “temelli” sözcükleri, onuncu
fıkrasındaki “temelli olarak” ibaresi ile besinci ve sekizinci
fıkraları yürürlükten kaldırılmıstır.
“Siyasî
partilerin gelir ve giderlerinin amaçlarına uygun olması gereklidir. Bu
kuralın uygulanması kanunla düzenlenir. Siyasî partilerin malî denetimi
Sayıstay tarafından yapılır. Sayıstayca siyasî partilerin mal
edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunlugunun tespiti, bu
hususun denetim yöntemleri ve aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar
kanunda gösterilir. Sayıstayın bu denetim sonunda verecegi kararlar
kesindir.
Siyasî
partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Bassavcısının talebi
üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan her bir siyasî
partinin beser üye ile temsil edildigi ve Meclis Baskanının
baskanlıgında olusturulacak Komisyonun üye tam sayısının üçte iki
çogunlugu ve gizli oyla verecegi izin üzerine açılacak dava, Anayasa
Mahkemesince kesin olarak karara baglanır. Komisyonun bu kararı, yargı
denetimi dısındadır. Reddedilen izin basvurusunda ileri sürülen
sebepler, hiçbir sekilde yeni bir basvuruya konu olamaz.
Siyasî
parti gruplarında ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde izin konusunda
görüsme yapılamaz ve karar alınamaz.” “Anayasa Mahkemesi, yukarıdaki
fıkraya göre kapatma yerine, dava konusu fiillerin agırlıgına göre
ilgili siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun
bırakılmasına karar verebilir. Devlet yardımından yoksun bırakılma,
baglı oldugu kapatma davasının ve kararının usulüne tabi olup tek
basına dava konusu kılınamaz.”
MADDE
7- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 74 üncü maddesinin kenar baslıgı
“VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine basvurma hakkı”
seklinde degistirilmis, üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıs ve
maddeye asagıdaki fıkralar eklenmistir. “Herkes bilgi edinme ve kamu
denetçisine basvurma hakkına sahiptir.
Türkiye
Büyük Millet Meclisi Baskanlıgına baglı olarak kurulan Kamu Denetçiligi
Kurumu idarenin isleyisiyle ilgili sikâyetleri inceler. Kamu
Basdenetçisi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gizli oyla dört
yıl için seçilir. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü
oylamada üye tamsayısının salt çogunlugu aranır. Üçüncü oylamada salt
çogunluk saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan
iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmis olur.
Bu
maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiligi Kurumunun
kurulusu, görevi, çalısması, inceleme sonucunda yapacagı islemler ile
Kamu Basdenetçisi ve kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük
haklarına iliskin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
MADDE 8 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 84 üncü maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıstır.
3 / 9
MADDE
9- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 94 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasının ikinci cümlesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“İlk seçilenlerin görev süresi iki yıldır, ikinci devre için seçilenlerin görev süresi ise o yasama
döneminin sonuna kadar devam eder.”
MADDE
10- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 125 inci maddesinin ikinci
fıkrasına “Ancak, Yüksek Askeri Suranın Silahlı Kuvvetlerden her türlü
ilisik kesme kararlarına karsı yargı yolu açıktır.” cümlesi eklenmis,
dördüncü fıkrasının birinci cümlesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Yargı yetkisi, idarî eylem ve islemlerin hukuka uygunlugunun denetimi
ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimi seklinde
kullanılamaz.”
MADDE
11- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 128 inci maddesinin ikinci
fıkrasına asagıdaki cümle eklenmistir. “Ancak, malî ve sosyal haklara
iliskin toplu sözlesme hükümleri saklıdır.”
MADDE 12- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 129 uncu maddesinin üçüncü fıkrası asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Disiplin kararları yargı denetimi dısında bırakılamaz.”
MADDE 13- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 144 üncü maddesi kenar baslıgıyla birlikte asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“G. Adalet hizmetlerinin denetimi
MADDE
144- Adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet
Bakanlıgınca denetimi, adalet müfettisleri eliyle yapılır. Buna iliskin
usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
MADDE 14 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 145 inci maddesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.
“MADDE
145- Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından
yürütülür. Bu mahkemeler; asker kisilerin, sadece askerlik hizmet ve
görevleriyle ilgili olarak isledikleri askerî suçlara ait davalara
bakmakla görevlidirler. Devletin güvenligine, anayasal düzene ve bu
düzenin isleyisine karsı suçlara ait davalar her halde adliye
mahkemelerinde görülür. Savas hali haricinde, asker olmayan kisiler
askerî mahkemelerde yargılanamaz. Askerî mahkemelerin savas halinde
hangi suçlar ve hangi kisiler bakımından yetkili oldukları; kurulusları
ve gerektiginde bu mahkemelerde adlî yargı hâkim ve savcılarının
görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir.
Askerî
yargı organlarının kurulusu, isleyisi, askerî hâkimlerin özlük isleri,
askerî savcılık görevlerini yapan askerî hâkimlerin görevli
bulundukları komutanlıkla iliskileri, mahkemelerin bagımsızlıgı ve
hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir.”
4 / 9
MADDE 15- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 146 ncı maddesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“MADDE
146. – Anayasa Mahkemesi ondokuz üyeden kurulur. Türkiye Büyük Millet
Meclisi; iki üyeyi Sayıstay Genel Kurulunun kendi baskan ve üyeleri
arasından, her bos yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi
ise baro baskanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üçer aday
içinden yapacagı gizli oylamayla seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde
yapılacak bu seçimde, her bos üyelik için ilk oylamada üye tam
sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çogunlugu
aranır. İkinci oylamada salt çogunluk saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için
üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday üye seçilmis olur.
Cumhurbaskanı;
üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıstay, bir üyeyi Askeri Yüksek idare
Mahkemesi genel kurullarınca kendi baskan ve üyeleri arasından her bos
yer için gösterecekleri üçer aday içinden; üç üyeyi Yüksekögretim
Kurulunun kendi üyesi olmayan yüksekögretim kurumları ögretim üyeleri
arasından gösterecegi üçer aday içinden; bes üyeyi üst kademe
yöneticileri, serbest avukatlar veya Anayasa Mahkemesi raportörleri
arasından;
iki
üyeyi ise yüksek ögrenim görmüs Türkiye Cumhuriyeti vatandasları
arasından seçer. Yargıtay, Danıstay, Askerî Yüksek dare Mahkemesi ve
Sayıstay genel kurullarından, Anayasa Mahkemesi üyeligine aday
göstermek için yapılacak seçimlerde, her bos üyelik için, bir üye ancak
bir aday için oy kullanabilir; en fazla oy alan üç kisi aday
gösterilmis sayılır.
Baro
baskanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak
seçimde de her bir baro baskanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve
en fazla oy alan üç kisi aday gösterilmis sayılır.
Anayasa
Mahkemesine üye seçilebilmek için, kırkbes yasın doldurulmus olması
kaydıyla; yüksekögretim kurumları ögretim üyelerinin profesör veya
doçent unvanını kazanmıs, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık
yapmıs, üst kademe yöneticilerinin yüksekögrenim görmüs ve en az yirmi
yıl kamu hizmetinde fiilen çalısmıs olması sarttır.
Anayasa
Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt
çogunlugu ile dört yıl için bir Baskan ve üç daire baskanı seçilir.
Süresi bitenler yeniden seçilebilirler. Anayasa Mahkemesi üyeleri aslî
görevleri dısında resmi veya özel hiçbir görev alamazlar.”
MADDE
16 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 147 nci maddesinin kenar baslıgı
“2. Üyelerin görev süresi ve üyeligin sona ermesi” seklinde, birinci
fıkrası ise asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Anayasa
Mahkemesi üyeleri oniki yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa
Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri altmısbes yasını
doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yasından önce görev
süresi dolan üyelerin baska bir görevde çalısmaları ve özlük isleri
kanunla düzenlenir.”
MADDE
17- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 148 inci maddesinin birinci
fıkrasının birinci cümlesinin sonuna “ve anayasa sikâyeti basvurularını
karara baglar” ibaresi eklenmis, aynı maddenin altıncı fıkrası “Yüce
Divan kararlarına yeniden inceleme basvurusu yapılabilir. Genel Kurulun
yeniden inceleme sonucunda verdigi kararlar kesindir.”karsı karar
seklinde degistirilmis, maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere
asagıdaki fıkralar eklenmis ve devamındaki fıkralar buna göre teselsül
ettirilmistir.
5 / 9
“Herkes,
Avrupa İnsan Hakları Sözlesmesi kapsamındaki anayasal hak ve
özgürlüklerden birinin kamu gücü tarafından ihlal edildigi iddiasıyla
ve kanun yollarının tüketilmis olması sartıyla Anayasa Mahkemesine
basvurabilir. Anayasa sikâyetinde kanun yolunda gözetilmesi gereken
hususlarda inceleme yapılamaz. Anayasa sikâyetine iliskin usul ve
esaslar kanunla düzenlenir.”
MADDE 18- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 149 uncu maddesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“MADDE
149. – Anayasa Mahkemesi, üç daire ve Genel Kurul halinde çalısır.
Daireler, daire başkanının baskanlıgında dört üyenin katılımıyla
toplanır. Genel Kurul, Mahkeme Baskanının baskanlıgında en az ondört
üye ile toplanır. Daireler ve Genel Kurul kararlarını salt çogunlukla
alır. Anayasa sikâyetlerinin kabul edilebilirlik incelemesi için ön
komisyonlar olusturulabilir.
Siyasî
partilere iliskin dava ve basvurulara, iptal ve itiraz davaları ile
Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır.
Anayasa degisikliginde iptale, siyasî partilerin kapatılmasına ya da
Devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için üye
tamsayısının üçte iki oy
çoklugu sarttır.
Sekil bozukluguna dayalı iptal davaları Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenip karara baglanır.
Anayasa
Mahkemesinin kurulusu, Genel Kurul ve dairelerin yargılama usulleri
kanunla; Mahkemenin çalısma esasları, daire ve komisyonların olusumu ve
isbölümü kendi yapacagı içtüzükle düzenlenir.
Anayasa
Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla baktıgı davalar dısında kalan isleri
dosya üzerinde inceler. Ancak, anayasa sikayeti basvurularında durusma
yapılmasına karar verilebilir. Mahkeme ayrıca gerekli gördügü hallerde
sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi
olanları çagırabilir ve siyasî partilerin kapatılmasına iliskin
davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Bassavcısından sonra kapatılması istenen
siyasî partinin genel baskanlıgının veya tayin edecegi bir vekilin
savunmasını dinler.”
MADDE 19- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 156 ncı maddesinin son fıkrası asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Askerî
Yargıtayın kurulusu, isleyisi, mensuplarının disiplin ve özlük isleri,
mahkemelerin bagımsızlıgı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla
düzenlenir.”
MADDE 20- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 159 uncu maddesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“MADDE
159- Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, mahkemelerin bagımsızlıgı ve
hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yapar. Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu yirmibir asıl ve on yedek üyeden olusur; üç
daire halinde çalısır.
6 / 9
Kurulun
Baskanı Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlıgı Müstesarı Kurulun tabiî
üyesidir. Kurulun, dört asıl üyesi, nitelikleri kanunda belirtilen;
yüksek ögretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler
dallarında görev yapan ögretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile
avukatlar arasından Cumhurbaskanınca, bir asıl ve bir yedek üyesi
Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından Anayasa Mahkemesince, üç asıl
ve iki yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca,
bir asıl ve bir yedek üyesi Danıstay üyeleri arasından Danıstay Genel
Kurulunca, yedi asıl ve dört yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci
sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemis adlî yargı hâkim ve
savcıları arasından adlî yargı hâkim ve savcılarınca, üç asıl ve iki
yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren
nitelikleri yitirmemis idarî yargı hâkim ve savcıları arasından idarî
yargı hâkim ve savcılarınca, dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeler
yeniden seçilebilir.
Kurul
üyeligi seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki altmıs gün
içinde yapılır. Cumhurbaskanı tarafından seçilen üyelerin görev
süreleri dolmadan Kurul üyeliginin boşalması durumunda, bosalmayı takip
eden altmıs gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır.
Diger
üyeliklerin bosalması halinde, asıl üyenin yedegi tarafından kalan süre
tamamlanır. Yargıtay ve Danıstay genel kurullarından seçilecek Kurul
üyeligi için her üyenin, birinci sınıf adlî ve idarî yargı hâkim ve
savcıları arasından seçilecek Kurul üyeligi için her hâkim ve savcının;
ancak bir aday için oy kullanacagı seçimlerde, en fazla oy alan adaylar
sırasıyla asıl ve yedek üye seçilir. Bu seçimler her dönem için bir
defada ve gizli oyla yapılır.
Kurulun,
Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlıgı Müstesarı dısındaki asıl üyeleri,
görevlerinin devamı süresince kanunda belirlenenler dısında baska bir
görev alamazlar. Kurulun yönetimi ve temsili Kurul Baskanına aittir.
Kurul Baskanı dairelerin çalısmalarına katılamaz. Kurul, kendi üyeleri
arasından daire baskanlarını seçer. Baskan, yetkilerinden bir kısmını
baskanvekili olarak belirledigi daire baskanına devredebilir.
Kurul,
adlî ve idarî yargı hâkim ve savcılarını meslege kabul etme, atama ve
nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma,
meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin
cezası verme, görevden uzaklastırma islemlerini yapar; Adalet
Bakanlıgının, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin
degistirilmesi konusundaki tekliflerini karara baglar; ayrıca, Anayasa
ve kanunlarla verilen diger görevleri yerine getirir.
Hâkim
ve savcıların görevlerini; kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere
(hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp
yapmadıklarını denetleme; görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında
suç isleyip islemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri
icaplarına uyup uymadıgını arastırma ve gerektiginde haklarında
inceleme ve sorusturma islemleri, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler
ve Savcılar Yüksek Kurulu Baskanının oluru ile Kurul müfettislerine
yaptırılır. Sorusturma ve inceleme islemleri, hakkında sorusturma ve
inceleme yapılacak olandan daha kıdemli hâkim veya savcı eliyle de
yaptırılabilir.
Kurulun
meslekten çıkarma cezasına iliskin olanlar dısındaki kararlarına karsı
yargı mercilerine basvurulamaz. Kurula baglı Genel Sekreterlik kurulur.
Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim ve
savcılardan
Kurulun teklif ettigi üç aday arasından Kurul Baskanı tarafından
atanır. Kurul müfettişleri ile Kurulda geçici veya sürekli olarak
çalıstırılacak hâkim ve savcıları, muvafakatlerini alarak atama yetkisi
Kurula aittir.
Adalet
Bakanlıgının merkez, baglı ve ilgili kuruluslarında geçici veya sürekli
olarak çalıştırılacak hâkim ve savcılar ile adalet müfettislerini,
muvafakatlerini alarak atama yetkisi 7 / 9 Adalet Bakanına aittir.
Kurul
üyelerinin seçimi, dairelerin olusumu ve isbölümü, Kurulun ve
dairelerin görevleri, toplantı ve karar yeter sayıları, çalısma usul ve
esasları, dairelerin karar ve islemlerine karsı yapılacak itirazlar ve
bunların incelenmesi usulü ile Genel Sekreterligin kurulus ve görevleri
kanunla düzenlenir.”
MADDE 21 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının geçici 15 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıstır.
MADDE 22- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına asagıdaki geçici maddeler eklenmistir.
“GEÇİCİ
MADDE 18- Bu Kanunun 6 ncı maddesiyle Anayasanın 69 uncu maddesinde
yapılan degisiklikler, Anayasa Mahkemesinde görülmekte olan davalarda
da uygulanır.
GEÇİCİ
MADDE 19- Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihte Anayasa Mahkemesinin
mevcut yedek üyeleri asıl üye sıfatını kazanır. Bu Kanunun yürürlüge
girdigi tarihten itibaren otuz gün içinde, birer üye, Sayıştay Genel
Kurulunun ve baro baskanlarının gösterecekleri üçer aday arasından
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir. Türkiye Büyük Millet
Meclisinde yapılacak seçimde, her bos
üyelik
için ilk oylamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam
sayısının salt çogunlugu aranır. İkinci oylamada salt çogunluk
saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama
yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday üye seçilmis olur.
Sayıstay
Genel Kurulunda, Anayasa Mahkemesi üyeligine aday göstermek için
yapılacak seçimlerde, bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir; en
fazla oy alan üç kisi aday gösterilmis sayılır. Baro baskanlarının
avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde de
her bir baro baskanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve en fazla oy
alan üç kisi aday gösterilmis sayılır.
Cumhurbaskanı, yüksekögrenim görmüs Türkiye Cumhuriyeti vatandasları arasından
iki üyeyi seçer.
Anayasa
Mahkemesi üyeligine aday gösteren kurumların halen mevcut üyeleri ile
kendi kontenjanlarından seçilmis yedek üyeler, tamamlama seçiminde göz
önünde bulundurulur. Anayasa sikayetine iliskin gerekli düzenlemeler
iki yıl içinde tamamlanır. Uygulama kanununun yürürlüge girdigi
tarihten itibaren anayasa sikâyeti basvuruları kabul edilir.
Anayasa
Mahkemesinde halen belli görevlere seçilmis olanların bu sıfatları
seçilmiş oldukları sürenin sonuna kadar devam eder. Bu Kanunun
yürürlüge girdigi tarihte üye olanlar yaş haddine kadar görevlerine
devam ederler.
GEÇİCİ
MADDE 20- Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren otuz gün
içinde asagıda belirtilen esas ve usuller dahilinde Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri seçilir.
a)
Cumhurbaskanı, hâkimlik meslegine alınmasına engel bir hali olmayan;
yüksek ögretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler
dallarında en az onbes yıldan beri görev yapan ögretim üyeleri, üst
kademe yöneticileri ile meslekte fiilen onbeş yılını doldurmuş
avukatlar arasından dört üye seçer. Cumhurbaskanı, üst kademe
yöneticileri 8 / 9 arasından seçecegi Kurul üyesini, bakanlık,
müstesarlık, müstesar yardımcılıgı, valilik, Cumhurbaskanlıgı Genel
Sekreterligi, kamu kurum ve kuruluslarında genel müdürlük veya teftis
kurulu baskanlıgı görevlerini yapanlar arasından seçer.
b)
Anayasa Mahkemesi, bir asıl ve bir yedek üyeyi Anayasa Mahkemesi
raportörleri arasından seçer. Mahkeme Baskanı bu Kanunun yürürlüge
girdigi tarihten itibaren yedi gün içinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu üye adaylık basvurularını ilân eder. Olan tarihinden itibaren
yedi gün içinde adaylar basvurularını yaparlar. Basvuru tarihinin sona
erdigi günden itibaren onbes gün içinde Mahkeme, adaylar arasından bir
asıl ve bir yedek üyeyi seçer.
c)
Yargıtay Genel Kurulu, Yargıtay üyeleri arasından üç asıl ve iki yedek
üye seçer. Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren yedi gün
içinde Yargıtay Birinci Baskanı adaylık basvurusunu ilan eder. lan
tarihinden itibaren yedi gün içinde adaylar Birinci Baskanlıga
basvurur. Basvuru tarihinin sona erdigi günden itibaren onbes gün
içinde Yargıtay Genel Kurulu seçim yapar. Her Yargıtay üyesinin sadece
bir aday için oy kullanabilecegi seçimde, en fazla oy alan adaylar
sırasıyla asıl ve yedek üye seçilmis olur.
ç)
Danıstay Genel Kurulu, Danıstay üyeleri arasından bir asıl ve bir yedek
üye seçer. Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren yedi gün
içinde Danıstay Baskanı adaylık basvurusunu ilan eder. İlan tarihinden
itibaren yedi gün içinde adaylar Baskanlıga basvurur. Basvuru tarihinin
sona erdigi günden itibaren onbes gün içinde Danıstay Genel Kurulu
seçim yapar. Her Danıstay üyesinin sadece bir aday için oy
kullanabilecegi seçimde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve
yedek üye seçilmis olur.
d)
Yedi asıl ve dört yedek üye birinci sınıf olup, birinci sınıfa
ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş olan adli yargı hâkim ve
savcıları arasından, adli yargı hâkim ve savcıları tarafından Yüksek
Seçim Kurulunun gözetim ve denetiminde seçilir. Bu Kanunun yürürlüge
girdigi tarihten itibaren bes gün içinde Yüksek Seçim Kurulu adaylık
basvurularını ilân eder. İlân tarihinden itibaren üç gün içinde adaylar
Yüksek Seçim Kuruluna basvurur.
Basvuru
tarihinin sona erdigi günden itibaren iki gün içinde Yüksek Seçim
Kurulu adayların basvurularını inceler ve aday listesini belirleyerek
ilân eder. Takip eden iki gün içinde bu listeye karsı itiraz
edilebilir. tiraz süresinin sona erdigi günden itibaren iki gün içinde
itirazlar incelenir, sonuçlandırılır ve kesin aday listesi ilân edilir.
Yüksek Seçim Kurulunun kesin aday listesini ilân ettigi tarihten
sonraki ikinci Pazar günü her ilde, il seçim kurulunun gözetim ve
denetimi altında yapılacak seçimlerde, o ilde ve ilçelerinde görev
yapan hâkim ve savcılar oy kullanır.
İl
seçim kurulları o ilde oy kullanacak hâkim ve savcıların sayısına göre
sandık kurulları olusturur. Sandık kurullarının islem, tedbir ve
kararlarına karsı yapılan sikâyet ve itirazlar il seçim kurulunca
karara baglanır. Adaylar propaganda yapamazlar; sadece, Yüksek Seçim
Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde
özgeçmislerini bu is için tahsis edilmis bir internet sitesinde
yayımlayabilirler. Bu seçimlerde her seçmen sadece bir aday için oy
kullanabilir. Seçimlerde en çok oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek
üye seçilmis olur. Kullanılacak oy pusulalarıyla ilgili diger hususlar
Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir. Yüksek Seçim Kurulu, oy
pusulalarını kendisi bastırabilecegi gibi gerektiginde uygun görecegi
il seçim kurulları vasıtasıyla bastırmaya da yetkilidir. Yapılacak
seçimlerde, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri
ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunun bu bende aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
e)
Üç asıl ve iki yedek üye birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı
gerektiren nitelikleri yitirmemis idari yargı hâkim ve savcıları
arasından, idari yargı hâkim ve savcıları tarafından Yüksek Seçim
Kurulunun gözetim ve denetiminde seçilir. Bölge idare mahkemelerinin
bulundugu illerde, il seçim kurulunun gözetim ve denetimi altında
yapılacak bu seçimlerde, o bölge idare mahkemesinde ve yargı çevresi
içerisinde kalan yerlerde görev 9 / 9 yapan idari yargı hâkim ve
savcıları oy kullanır. Bu seçimler hakkında da (d) bendi hükümleri
uygulanır.
Birinci
fıkranın (a), (b), (d) ve (e) bentleri uyarınca seçilen Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunun asıl üyeleri bu Kanunun yürürlüge girdigi
tarihten sonraki otuzuncu günü takip eden is günü görevlerine baslarlar.
Bu
Kanunun yürürlüge girdigi tarihte, Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulunun Yargıtaydan gelen asıl ve yedek üyelerinin görevleri,
seçilmis oldukları sürenin sonuna kadar devam eder. Bu üyelerden görev
süresini tamamlayanların yerine birinci fıkranın (c) bendi uyarınca
seçilenler sırayla göreve baslarlar.
Bu
madde uyarınca seçilen üyelerin göreve baslamasını müteakip yapılacak
ilk Kurul toplantısında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun
Danıstaydan gelen asıl ve yedek üyelerinden ad çekme suretiyle
belirlenen bir asıl ve bir yedek üyesinin görevi sona erer.
Kalan
asıl ve yedek üye ise seçilmis oldukları sürenin sonuna kadar
görevlerine devam eder. Bu üyelerden görev süresini tamamlayanların
yerine birinci fıkranın (ç) bendi uyarınca seçilenler göreve baslarlar.
Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri uyarınca seçilen üyelerden, üçüncü
ve dördüncü fıkra uyarınca göreve baslayanların görev süresi, birinci
fıkranın (a), (b), (d) ve (e) bentleri uyarınca seçilen diger Kurul
üyelerinin görev süresinin bittigi tarihte sona erer.
İlgili
kanunlarda gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar, Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kuruluna seçilen asıl üyeler, Yargıtay daire baskanı için ilgili
mevzuatında öngörülen tüm malî ve sosyal haklar ile emeklilik hakkından
aynen yararlanırlar. Ayrıca, Kurulun Baskanı dısındaki asıl üyelerine,
30000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile
çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat ödenir.
İlgili kanunlarda düzenleme yapılıncaya kadar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,
a) Anayasa hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, yürürlükteki kanun hükümlerine göre Kurul seklinde çalısır.
b)
İkinci fıkra uyarınca asıl üyelerinin göreve basladıgı tarihten
itibaren bir hafta içinde Adalet Bakanının baskanlıgında toplanır ve
bir geçici Baskanvekili seçer.
c) En az onbeş üye ile toplanır ve üye tam sayısının salt çogunlugu ile karar verir.
ç)
Sekreterya hizmetleri Adalet Bakanlıgı tarafından yürütülür. Bu madde
hükümleri, ilgili kanunlarda gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar
uygulanır.
MADDE 23 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüge girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.