Sendikal Hak Ve Özgürlüklere İlişkin Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler, Sendikal Hak Ve Özgürlüklere İlişkin Ulusal Düzenlemeler, Sendikal Hak Ve Özgürlüklere İlişkin Uluslararası Düzenlemeler, TC Anayasası, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu, 5237 sayılı Ceza kanunu, Anayasa'nın 90. Maddesi, 87 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO) Sözleşmesi, 98 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO) Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi.
Sendikal Hak Ve Özgürlüklere İlişkin Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler
2821 Sayılı Sendikalar Yaası
Sendikal Hak Ve Özgürlüklere İlişkin Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler
T.C. ANAYASASI
MADDE 51 – Sendika kurma hakkı
Çalışanlar ve işverenler,üyelerinin çalışma
ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek
için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara
serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse
bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.
2821 Sayılı Sendikalar Yaası
MADDE 22 – Üyeliğin Kazanılması
4857 Sayılı İş Yasası
5237 Sayılı Türk Ceza yasası
Sendikaya üye olmak serbesttir.
Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.
Madde 31- Sendikaya Üye Olup olmama Hürriyetinin teminatı
İşçilerin işe alınmaları, belli bir sendikaya
girmeleri İşçilerin işe alınmaları,
belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki
üyeliği muhafaza veya üyelikten istifa etmeleri veya sendikaya girmeleri veya
girmemeleri şartına bağlı tutulamaz.
İşçiler, sendikaya üye olmaları
veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri
içinde, işçi sendika veya konfederasyonlarının faaliyetlerine katılmalarından
dolayı
işten çıkarılamaz veya herhangi
bir nedenle farklı muameleye tabi
tutulamazlar.
MADDE 18. - Feshin geçerli
sebebe dayandırılması
Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran
işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş
sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya
da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe
dayanmak zorundadır.
Özellikle aşağıdaki hususlar
fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:
a) Sendika üyeliği veya çalışma
saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal
faaliyetlere katılmak.
b) İşyeri sendika temsilciliği
yapmak.
5237 Sayılı Türk Ceza yasası
MADDE 118. -
Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi: (1) Bir kimseye karşı bir
sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya
katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya
zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan iki yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Cebir veya tehdit
kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir sendikanın faaliyetlerinin
engellenmesi hâlinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
T.C.Anayasa’sı
Madde 90
“Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası Anlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek cümle: 7.5.2004-5170/7 md.)Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası Anlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası Anlaşma hükümleri esas alınır.”
“Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası Anlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek cümle: 7.5.2004-5170/7 md.)Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası Anlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası Anlaşma hükümleri esas alınır.”
Bu Hakkını Engellemek Yasal Olarak
Suçtur.
87
Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO) Sözleşmesi
9 Temmuz 1948
(Türkiye 11.12.1992’de Kabul Etti.)
BÖLÜM
I- Örgütlenme Özgürlüğü
Madde 2 Çalışanlar ve
işverenler herhangi bir ayırım yapılmaksızın önceden izin almadan istedikleri
kuruluşları kurmak ve yalnız bu kuruluşların tüzüklerine uymak koşulu ile
bunlara üye olmak hakkına sahiptirler.
98 SAYILI Uluslararası Çalışma Örgütü
(İLO) SÖZLEŞMESİ
1 Temmuz 1949
(Türkiye 14.08.1951 yılında kabul etti.)
Madde
1-1. İşçiler çalışma hususunda sendika hürriyetine halel getirmeye matuf her
türlü fark gözetici harekete karşı tam bir himayeden faydalanacaktır.
2.
Böyle bir himaye bilhassa;
a)
Bir işçinin çalıştırılmasın, bir sendikaya girmemesi veya bir sendikadan
çıkması şartına tabi kılmak,
b)
Bir sendikaya üye olması yahut çalışma saatleri dışında veya işverenin
muvafakatı ile çalışma saatlerinde sendika faaliyetlerine iştirak etmesinden
dolayı bir işçiyi işinden çıkarmak veya başka suretle onu izrar etmek;
maksatları güden hareketlere müteallik hususlarda uygulanacaktır.
Birleşmiş
Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
10.12.1948
(Türkiye Aynı Tarihte Kabul Etti.)
Madde23-
1.Herkesin çalışmaya, işini serbestçe seçmeye, adil ve
elverişli çalışma koşullarına ve işsizlikten korunmaya hakkı vardır.
2.
Herkesin, hiçbir ayrım gözetilmeksizin, eşit iş karşılığında eşit ücrete hakkı
vardır.
3.
Çalışan herkesin, kendisine ve ailesine insanlık onuruna yaraşır bir yaşam
sağlayan ve gerektiğinde her türlü sosyal koruma yollarıyla da desteklenen adil
ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.
4.
Herkesin, çıkarlarının korunması için sendikalar kurmaya ve bunlara katılmaya
hakkı vardır.
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER KİŞİSEL VE SİYASAL HAKLAR SÖZLEŞMESİ
16 Aralık 1966 (Türkiye 23.03.1976’da kabul etti.)
Madde 22-1.Her şahıs kendi çıkarlarını
korumak üzere başkalarıyla birlikte sendikalar kurma ve sendikalara girme hakkı
da dahil, dernek kurmak hakkına sahiptir.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER EKONOMİK, TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL
HAKLAR SÖZLEŞMESİ (Türkiye 03.01.1976’da kabul etti.)
Madde 8 1-a) Bu sözleşmeye taraf devletler, herkese ekonomik
ve toplumsal çıkarlarının korunup geliştirilmesi için sendika kurma ve ancak
ilgili örgütün kurallarına bağlı olmak koşuluyla istediği sendikaya üye olma
hakkını ve bu hakkın kullanılmasında demokratik bir toplumda ulusal güvenlik ya
da kamu düzeni ya da başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması bakımından
zorunlu bulunan ve ancak yasayla konulmuş olanlar dışında bir kısıtlama
uygulamamayı üstlenir.
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER TOPLUMSAL GELİŞME VE KALKINMA BİLDİRGESİ
11.12.1969
(Türkiye tarafından aynı tarihte kabul edildi)
Madde
20-a) Tam demokratik sendika özgürlüğünün; toplu pazarlık ve grev hakkı dahil
tüm işçilere örgütlenme özgürlüğünün sağlanması;
İNSAN HAKLARI AVRUPA
SÖZLEŞMESİ
(Türkiye ve 12 Avrupa
ülkesi tarafından 4.11.1950’de imzalandı ve 3.9.1953’de yürürlüğe girdi)
Madde 11-1)Herkes barışçı amaçlarla toplantılar yapmak,
dernek kurmak, ayrıca çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte sendikalar
kurmak ve bunlara katılmak haklarına sahiptir.
AVRUPA
SOSYAL ŞARTI -AVRUPA SOSYAL HAKLAR SÖZLEŞMESİ
(Bu
sözleşme 18 Ekim 1961’de çıkarıldı, Türkiye tarafından 1989’da onaylandı.)
BÖLÜM 1- Madde 5: Tüm çalışanlar ve çalıştıranlar ekonomik ve
sosyal çıkarlarını korumak amacıyla ulusal ve Uluslararası kuruluşlar düzeyinde
örgütlenme özgürlüğüne sahiptir.
Madde
6: Tüm çalışanlar ve çalıştıranlar toplu pazarlık hakkına sahiptir.
AVRUPA
BİRLİĞİ TEMEL HAKLAR ŞARTI
(07.12.2000’de
Nice Zirvesinde AB Parlamentosu, Konseyi ve Komisyonunca kabul edildi)
Madde
12. - Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü 1. Herkes, barışçıl bir biçimde toplanma
özgürlüğü ile her düzeyde, özellikle siyaset, sendika ve yurttaşlıkla ilgili
konularda örgütlenme özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu, herkesin kendi çıkarlarını
korumak için sendika kurma ve sendikalara girme hakkını da içerir.
Madde 30.
- Haksız işten çıkarmaya karşı koruma Her işçi, Topluluk hukuku ve ulusal
yasalar ve uygulamalara göre haksız işten çıkarmaya karşı korunma hakkına
sahiptir.