13 Ağustos 2011 Cumartesi

Malkoçoğlu Kimdir Malkoçoğlu Kim Malkoçoğlu Ne Zaman Yaşadı Malkoçoğlu Ailesi



Malkoçoğlu Kimdir 
Malkoçoğulları ailesi bir kaç yüzyıl boyunca Osmanlı devletine bir çok akıncı komutanı kazandırmış soylu bir Türk ailesidir.  Bu yüzden Osmanlı tarihinde adı geçen bir çok Malkoçoğlu var.


Malkoçoğulları adı Malkoç Bey olan ve 1. Murat ve Yıldırım Bayezıt zamanında Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış, Amasya kökenli bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Malkoçoğulları 14. - 15. ve 16. yüzyıllarda Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid devirlerinde yaşamış ve özellikle Rumeli’de yaptıkları başarılı akınlarla tanınmışlardır.


Malkoçoğlu Bali Paşa 16. Yüzyıl başlarında yaşamış Kanuni Sultan Süleyman'la Macaristan'daki savaşlara katılmıştır.


Malkoçoğlu Bali Bey
Peki en tanınmış olanı resimli romanlara çıkanı- Cüneyt Arkın' ın filimlerde canlandırdığı Malkoçoğlu kimdir derseniz o da gerçek biri ve tek bir kişi değildir. Böyle karakterler genellikle bir kaç kişiden alıntı yapılarak oluşturulur malum. Hele bir çok akıncı komutanı çıkarmış Malkoçoğlu ailesinde bu kişilerin birbiri ile karıştırılması çok normal. 

Ama bizim bildiğimiz adı efsaneye çıkmış olan Malkoçoğlu gerçekte Malkoçoğlu Bali bey dir. 


Fatih döneminin son yılları ile 2. Beyazıt döneminde adı geçer. Bir çok başarı kazanmıştı. İşkodra seferine katılmış- Venedik üzerine yapılan büyük akını yönetmiş- Boğdan' a akın yapmış- ayaklanan Eflak voyvodası üzerine gönderilen kuvvetlere komuta etmiş- Akkerman kalesine saldıran Boğdan hükümdarını püskürtmüş-Polonya üzerine büyük akınlar gerçekleştirmiştir. 

Malkoçoğlu Bali Paşa (Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Yaşayan)
Malkoçoğlu Bali Bey'i yine aynı aileden olup Kanuni Süleyman zamanında yaşamış olan Malkoçoğlu Bali paşa ile karıştırmayın. Adları aynı ama biri bey diğeri paşa yaşadıkları dönemlerde farklı. Buna dikkat edin. 

Malkoçoğlu Bali Paşa 16. Yüzyıl başlarında yaşamış Kanuni Sultan Süleyman'la Macaristan'daki savaşlara katılmış bir kahramandır. Belgrad'ın fethinden sonra oraya muhafız olmuştur. Daha sonra Budin valisi olan Balı Paşa, 1543 yılında Budin'de ölmüştür.
  
Bilinen Malkoçoğlu Beyleri akrabalık bağına göre şu şekildedir.
Konu başlıkları 
1 Malkoç Bey
2 Malkoçoğlu Mustafa Bey
3 Malkoçoğlu Mehmet Bey
4 Malkoçoğlu Bali Bey
5 Malkoçoğlu Ali Bey
6 Malkoçoğlu Turali Bey
7 Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa
8 Yahyapaşazade Malkoçoğlu Bali Bey
9 Yahyapaşazade Malkoçoğlu Mehmet Bey
10 Gazi Kızan Mehmet Paşa
11 Yahyapaşazade Malkoçoğlu Ahmet Bey
12 Şifalı Arslan Paşa
13 Derviş Bey
14 Yavuz Ali Paşa

Sultan I. Murat ve Yıldırım Beyazid zamanının komutanlarındandır. 1389 yılında 1.Kosova savaşında sağ cenah okçu kumandanı olarak savaşmış bu savaşta oğlu Mustafa bey de sol cenah okçu kumandanı olarak görev yapmıştır. Tarih sayfalarında bu savaşta adı Hamidoğlu Malkoç olarak geçmiş olan Malkoç beyin Hamidoğulları Beyliğinin komutanlarından olduğu Hamidoğullarının Osmanlı devletine ilhakıyla Osmanlı devletine hizmete devam eden beylerden olduğu düşünülmektedir.1396 yılında Niğbolu savaşında Osmanlı ordusunun sol kanadında komutan olarak görev yapmıştır. Malkoç Beyin türbesi şu an Bulgaristan sınırları içerisinde bulunan Burya' dadır (eski adıyla Malkoçova). Malkoç Bey'in Malkoçoğlu Mustafa Bey ve Malkoçoğlu Mehmet Bey adlarında bilinen iki oğlu vardır.

Malkoçoğlu Mustafa Bey 
Malkoç Bey'in oğludur. İlk olarak 1389 yılında 1.Kosova savaşında babası Malkoç beyin sağ cenahta savaştığı orduda, sol cenah okçu komutanı olarak görev yaparak adını duyurmuştur.Timur'un Anadolu'yu işgali sırasında Sivas kalesi komutanıdır. 1400 yılında Timur'un Sivası kuşatmasında 3.000 kişiyle 200.000 kişilik Timur ordusuna karşı kaleyi 18 gün yiğitçe savunan Mustafa Bey açlık ve susuzluğa dayanamayıp Timur'un canlarının bağışlanacağı vaadi üzerine kaleyi teslim etmiştir. Fakat Timur sözünde durmayıp kale teslim edildikten sonra bütün askerlerle beraber Malkoçoğlu Mustafa Bey'i de şehit etmiştir.

Malkoçoğlu Mehmet Bey 
Malkoç Bey'in oğludur. Rumeli'nin fethinde babası Malkoç Bey ile beraber görev yaptığı düşünülmektedir. Türbesi Gebze’de olup 1385 yılında vefat ettiği bilinmektedir. Türbesi babası Malkoç Bey tarafından yapılmıştır. Genç yaşta babasından önce vefat etmiştir.

Malkoçoğlu Bali Bey  
Fatih Sultan Mehmet Han'ın kurdurmuş olduğu, Enderun-ı Hümayün adlı Saray Üniversitesinde yetişen meşhur akıncı beyi. Sultan İkinci Bayezid Han devrinde Silistre Beylerbeyliği yaptı. Fevkalade cesur, sadık ve kabiliyetli bir kumandandı. Pek çok ve büyük hizmetlerde bulundu.Kendisi Silistre Beylerbeyi bulunduğu sıralarda isyan eden Eflak Voyvodasına karşı gönderilen Osmanlı ordusunda yararlıklar gösterdi. Yine aynı beylerbeyliği sırasında Macaristanda ordu sevkederek Varadin Kalesi ile diğer pek çok yeri zaptetti. Daha sonra Prut Nehrini geçerek Akkerman Kalesini ele geçirmek isteyen Buğdan Voyvodasını ordusu ile hezimete uğrattı. 1498 yılında 40.000 kişilik ordusu ile Lehistan üzerine akınlar yaparak Varşova şehrine kadar uzanmış ve büyük bir zafer kazanmıştı. Bu akınları sırasında tam 10.000 esir ve pek çok harb ganimeti ile dönmüştü. Bu ganimet ve esirlerden bir kısmını seçerek, Kethüdası Mustafa Bey ile Sultan İkinci Bayezid Hana gönderdi. Oğulları Ali ve Tur Ali Beyler de kendisi gibi cesur, silahşör ve kahraman idiler. Büyük oğlu Ali Bey, Sofya Sancakbeyliği yaptı. Küçük oğlu Tur Ali Bey ise, babasından sonra Silistre Sancakbeyliği hizmetinde bulundu. Sinan bey adında bir oğlu da Aydın sancakbeyliği yapmıştır. Hamza bey adındaki küçük oğlu da alaybeyi iken 1501 yılında genç yaşta şehit düşmüştür. Bali Bey 1514 yılında vefat etti.

Malkoçoğlu Ali Bey  
Malkoçoğlu Bali Bey'in oğludur. Sofya sancak beyi olan Ali Bey de kardesi Tur Ali Bey gibi bu muharebede şehît düşmüştür.

Malkoçoğlu Turali Bey  
Malkoçoğlu Bali Bey'in oğludur. Silistre sancakbeyi olarak görev yapmış, 1514 yılında Çaldıran Savaşı'nda bizzat Şah İsmail tarafından şehit edilmiştir.

Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa 
1501 yılında II. Beyazıt'ın kızı Hüma Hatunla evlendiğinde Bali Bey adında bir oğlu vardı. II. Beyazıt'ın kızı Hüma Hatun'dan da Malkoçoğlu Ahmet Bey ile Malkoçoğlu Mehmet Bey olmuştur. 1480'de Bosna Beyi, 1481'de Rumeli Beylerbeyi, 1504 yılında Kubbe Veziri oldu ve 1506 yılında vefat etti. Bilinen 3 oğlu [[Malkoçoğlu Bali Bey]] (Silistre beylerbeyi olan Bali Bey en büyükleridir), Malkoçoğlu Mehmet Bey, Malkoçoğlu Ahmet Bey'dir. Bu komutanlardan aynı zamanda Yahyapaşazadeler diye bahsedilir.

Yahyapaşazade Malkoçoğlu Bali Bey 
Malkoçoğlu Yahya Paşa'nın oğludur. Koca Bali Paşa şeklinde de anılır. 1495'de doğmuş olup, Kanuni Sultan Süleyman'ın yaşıtıdır. 2.nci Bayezit'in kızı Aynişah sultanın kızıyla evlidir . Semendire sancakbeyi olmuş, 1521 yılında Belgrad'ın fethinde görev yapmıştır. Daha sonra Belgrad sancakbeyi ve Bosna Beylerbeyi oldu. 1526 yılında Mohaç Savaşı'nda çok üstün başarılar gösterdi. Budin'in (Budapeşte) ikinci beylerbeyi ve Vezir oldu. 1548 yılında vefat etti. Budapeşte'nin en büyük meydanının adı Osmanlıların Budapeşteyi kaybettiği zamana kadar Gazi Bali Paşa Meydanıdır. Mehmet Bey adında bir oğlu vardır.

Yahyapaşazade Malkoçoğlu Mehmet Bey  
Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa’nın torunu, Bali Beyin oğludur. Enderunda yetişti. Varat sancakbeyi oldu. 1563 yılında Kanuni'nin Zigetvar seferinde Gyula kalesini fethetmekle görevli Pertev Paşa ile beraber 59 günde kaleyi teslim aldı. Aynı yıl Babofça kalesini fethetti. 1567 yılında Lala Mustafa Paşa ile beraber Yemen'de savaştı. 1570 yılında Kıbrıs'ın fethinde Magosa kuşatmasında vurularak şehit oldu.

Gazi Kızan Mehmet Paşa 
Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa’nın oğludur. Gazi Sultanzade Mehmet Paşa şeklinde de geçer. Kanuni Sultan Süleyman'ın halasının oğludur. 1526'da Mohaç alaybeyi, 1527'de Semendire sancakbeyi, ve aynı yıl Belgrad sancakbeyi oldu. 1529'da 1. Viyana Kuşatmasında Bavyera'nın merkezi Regensburg ve Morova'nın başkenti Brünn'ü fiilen zaptetti. Çekoslavakya bölgesini işgal etti. 1530'da Andrea Doria'nın işgal ettiği Mora'daki Koron kalesini geri aldı. Aynı yıl Budin'i kuşatan Alman mareşalini yendi. 1531 yılında Avusturya akınında 15.000 esirle geri geldi. Peç'i Almanlardan geri aldı. 1535'de tekrar Semendire sancakbeyi oldu ve 8 yıl görev yaptı. 1537 yılında Vertizo Savaşı'nda 45.000 kişilik Alman ordusunu imha etti. Bu zaferde kardeşi Yahyapaşazade Malkoçoğlu Ahmet Bey ile oğlu Şifalı Arslan Paşa da vardı. 1538'de Boğdan seferine katıldı. 1541'de Budin seferine katıldı. 1543'de ölen abisi Koca Bali Paşa'nın yerine üçüncü Budin Beylerbeyi oldu. 4.5 yıl görevde kaldı. 1566 yılında Budin'de vefat etti.

Yahyapaşazade Malkoçoğlu Ahmet Bey 
Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa’nın oğludur. İnebahtı sancakbeyi olarak bilinir. 1537 yılında Vertizo Savaşı'na katıldı. 1543'de Belgrad sancakbeyi oldu.

Şifalı Arslan Paşa 
Yahyapaşazade Malkoçoğlu Mehmet Bey'in oğulları Arslan Bey ve Derviş Bey olarak bilinmektedir.
Arslan Bey, Şifalı Arslan Paşa şeklinde anılır. 1537 yılında Vertizo Savaşı'na katıldı. 1537'de Pojega sancakbeyi oldu. 1565'de Budin'in ondördüncü beylerbeyi oldu. Kendisi aynı zamanda şairdir. 1566 yılında Sokollu Mehmet Paşa tarafından idam edildi. Ömer Seyfettin'in Kütük adlı hikâyesinde anlattığı Arslan Bey bu kişidir.

Derviş Bey  
Malkoçoğlu Damat Yahya Paşa’nın torunu, Mehmet Bey’in oğludur.

Yavuz Ali Paşa  
Malkoçoğlu soyundan son olarak bilinen kişidir. Çok cesur, fevri ve deli dolu biriydi. 1603 yılına kadar Mısır Beylerbeyliği görevini yaptı. Bu sırada 1603 yılında İstanbul'a çağırıldı ve sadrazamlığa getirildi. İlk iş olarak İran meselesini ele aldı. 1604 yılında Macaristan seferi sırasında Sofya'da rahatsızlandı. Belgrad'a ulaştığında da vefat etmiştir. Mezarı Yozgat'ın Yerköy ilçesindedir.