Futbolda Şike Nedir Sporda Şike Nedir
Bir spor karşılaşmasının sonucunu değiştirmek için maddi veya manevi bir çıkar karşılığı varılan anlaşma. Türkiye futbol federasyonu futbol disiplin talimatının 'hileli ve danışıklı futbol müsabakası' başlıklı 37'nci maddesinde yer alan: 'hileli ve danışıklı futbol müsabakası yapan, yaptıran kişiler ve aracıları en az bir yıl müsabakadan men cezası veya o kadar süreyle hak mahrumiyeti ve teşekküller futbol federasyonu'nca küme düşürme cezasıyla cezalandırılır" hükmüyle, kamuoyunda 'şike' olarak bilinen eylemin tanımı yapılmaktadır.
Bir spor karşılaşmasının sonucunu değiştirmek için maddi veya manevi bir çıkar karşılığı varılan anlaşma. Türkiye futbol federasyonu futbol disiplin talimatının 'hileli ve danışıklı futbol müsabakası' başlıklı 37'nci maddesinde yer alan: 'hileli ve danışıklı futbol müsabakası yapan, yaptıran kişiler ve aracıları en az bir yıl müsabakadan men cezası veya o kadar süreyle hak mahrumiyeti ve teşekküller futbol federasyonu'nca küme düşürme cezasıyla cezalandırılır" hükmüyle, kamuoyunda 'şike' olarak bilinen eylemin tanımı yapılmaktadır.
Sporda Şike ve Teşvik Primi
Son yıllarda sporda şike ve teşvik primi iddiaları, en çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Bu tartışmaların alevlenmesinde, sporda yaşanan büyük ekonomik değişim ve gelişim önemli rol oynamıştır.
Büyük bir ekonomik sektör hâline gelen sporda, gelir pastasından farklı şekillerde pay almak isteyen sporcular veya yöneticiler, değişik yöntemler keşfetmişlerdir. Önceleri sadece amatör düşüncelerle spor yapılmasına ve başarılı olarak manevî açıdan tatmin elde edilmesine karşın, günümüzde spor karşılaşmalarının “sonucuna bağlı” maddî kazançlar elde etme isteği de önem kazanmıştır; sonuç, sporcuların rakipleri karşısında başarısız olmaları şeklinde gerçekleşebileceği gibi, rakiplerine üstünlük sağlamaları da olabilir. Sporu böyle organizasyonlar içerisine girmeden (normal yollarla) icra edip maddî kazanç elde edenler yanında, şike veya teşvik primi sayesinde gelir elde etme yolunu seçen sporcular ve yöneticiler de bulunmaktadır...
Teşvik Primi
Teşvik primi, başka bir takımın oyuncularına oynayacakları müsabaka ilgili , üçüncü takımlar yararına bir performans ortaya koymaları ile oynayacakları maçı kazanmaya yönelik motive etme çalışmasına karşı verilen kayıt dışı paradır.
Teşvik primi, teklif edilen takımın oyuncularına maçı kazanması veya berabere bitirmesi için sunulan çeşitli vaatler veya para gizlilik içerisinde organize edilmektedir.
Teşvik primi verilen sporcuların büyük çoğunlukla yöneticileri olaydan haberdar edilmemektedir.
Yöneticilerin böyle teklifleri kabul etmeyeceklerinden veya başka bir zaman böyle bir durumla kendilerinin karşılaşma ihtimali durumunda onların da bu şekildeki talepleri kabul etmeleri gerekeceğinden kulüp yöneticileri haberdar edilmemektedir.
Ayrıca böyle bir olayın olduğu duyulursa spor kamuoyunda yıpranacaklarından kazanılan başarıların tamamında bu şekilde şaibelerin çıkacağını düşünerek imajlarının bozulmaması için olayı gizlice el altından yürüttükleri ileri sürülmektedir.
Gerçekten de karşı takımın yöneticileri ile anlaşmak çoğu zaman kolay değildir.
Çünkü kulübün taraftarları teşvik primini kabul eden yönetime güveni azalacak ve bunun sonucu taraftar desteğini çekecek ve kulüp gelirlerinde azalma yaşanacaktır.
Ancak her şeye rağmen "hatır şikesi " adı ile buna benzer maç ortamları yaratıldığı da hep konuşulan bir konudur.
Türk hukukunda teşvik primi olarak bilinen olayların cezalandırılması veya ceza verilmeyeceğine dair bir hüküm yoktur, mevzuatta boşluk söz konusudur.
Bize göre teşvik primi şikelerin bir başka boyutunu içermektedir. Şike olayında doğrudan kulüp yöneticileri ile yapılan pazarlık sonucu belli bir maddi veya manevi menfaat önerilerek bir takımın faydasına yönelik sonucun gerçekleşmesi sağlanmaktadır. Teşvik priminde belli miktar para karşılığında istenilen sonucun sağlanmasına sporcular kullanılarak çalışılmaktadır, aradaki fark şikede karşılaşmada pasif kalınması diğer takımın kazanması için oyunun kaybedilmesi diğerinde ise maçın kazanılması için aktif olunması yani rakipten puan alınmaya çalışılmasıdır. Her iki olayda gizli bir anlaşmanın olduğu ortadadır. Şike doğrudan cezalandırıldığı halde teşvik primi cezasız kalmaktadır.
Teşvik primi, hukuka uygun bir davranış olsa bile, cezalandırılmalıdır.
Bu durum sporun yapılış amacına aykırıdır. Zira kulüpler kendi başarıları ile sonuca gitmiyorlar başka takımların yardım ve katkıları ile bunu başarmaktadır.Bu da sporun olağan akışına aykırıdır.
Yapılan uygulamanın doping uygulamasından farkı sadece kimyasal olmamasıdır.
Ayrıca teşvik priminin bir başka sakıncası, sporcuların teşvik primine alışmaları ve bu haksız kazanç anlayışı ile her zaman onları bir beklenti içerisine sokabilir, dolayısıyla kişiliklerinde ahlak sapması, iş disiplininden kopma gibi bir takım ahlak zayıflamasına düşürebilir. Takımları düşme veya şampiyon olma durumunda olmayan kulüp oyuncuları teşvik primi beklentisi ile spor yapmaları yapılmakta olan yarışmanın olağan akışına aykırıdır .
Unutulmaması gereken önemli bir konuda ortada dolaşan para kayıt dışı olan "KARA PARA"dır. Kaynak:msxlabs.org