16 Ocak 2011 Pazar

Osmanlı'da Kardeş Katli Yapan Padişahlar


1. (1298-1326) Osman Bey: Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu olan Osman Bey, amcası Dündar Bey'i öldürtmüştür.. 

2. (1326-1359) Orhan Bey: Bilinen bir cinayeti kayıtlarda yok. 

3. (1359-1389) I. Murad (Hüdagendivar):  Sırpsındığı ve Kosova savaşlarını kazanan padişahtır.  Oğlu Savcıbey, kardeşleri Halil ve İbrahim'i öldürtmüştür.

4. (1389-1402) I. Bayezid (Yıldırım): Niğbolu savaşını kazanan padişah. Kardeşi Yakub'u öldürttü. Ankara savaşında Timur'a yenilerek esir düşmüştür. Ölümü hakkında bazı tarihçiler kendini zehirlediğini, bazıları da eceliyle öldüğünü yazmaktadır. 

5. (1402-1421) I.Mehmed: Kardeşi İsa Çelebi'yi boğdurttu, Şeyh Bedrettin'i idam ettirdi. 

6. (1421-1451) II.Murad: Varna ve II. Kosova savaşlarını kazanan padişah. Kardeşi Mustafa'yı öldürttü. 

7. (1451-1481) II.Mehmed (Fatih Sultan Mehmet): İstanbul Fatihi olarak bilinen padişahtır. 1453 yılında İstanbul'u fethetti. 1472 Otlukbeli savaşını kazandı. Fatih kanunnamesi olarak bilinen kardeş katlini yasal hale getirdi. 2 yaşındaki kardeşi Ahmed'i, Sadrazamlar Çandarlı Halil Paşa ve Mahmut Paşa'yı öldürttü.  

8. (1481-1512) II. Bayezid:  Kardeşi Cem Sultan ile savaş yaptı. Cem Sultan Rodos'ta 13 yıl tutsak yaşadı. Veziri Gedik Ahmet Paşa'yı öldürttü. Kendisi de oğlu Selim tarafından öldürüldü. 

9. (1512-1520) I. Selim (Yavuz Sultan Selim)- Mısır fethedip halifeliği İstanbul'a getirmiştir. Mercidabık, Ridaniye savaşlarını yöneten padişahtır. Çaldıran seferine giderken 30 bin Aleviyi kılıçtan geçirmiştir. Babasını, 2 kardeşini 3 yeğenini ve 3 vezirini öldürterek tarihteki yerini almıştır. 

10. (1520-1566) I. Süleyman (Kanuni Sultan Süleyman): En uzun süreli tahtta kalan padişahtır. 46 yıl tahtta kalmıştır. Belgrad, Rodos, Cezayir, Trablusgarp bu dönemde alınmış, Viyan kapılarına dayanılmış, Preveze Deniz Savaşı kazanılmıştır. Mimar Sinan, Barbaros hayrettin, Hürrem Sultan bu dönemde yaşamıştır. Oğulları Şehzade Mustafa ve Şahzade Bayazıd'ı öldürtmüştür. Torunlarını da intikam almasınlar diye boğdurtmuştur. Vezirleri Makbul İbrahim Paşa ile Kara Ahmet Paşa'yı öldürtmüştür. 

11. (1566-1574) II. Selim- Tarihte Sarı Selim/Sarhoş Selim olarak da bilinir. Bütün gün şarap içip sarhoş gezmesiyle tanınan padişah. Bu padişah döneminde İnebahtı deniz savaşında tüm Osmanlı donanması yakıldı. İstanbul dışına sefere çıkmayan ve İstanbul'da ölen tek padişah olarak bilinir.

12. (1574-1595) III. Murad: Kendisine rakip olmasın diye 5 kardeşini öldürttü. Kadınlara düşkünlüğü ile tanınan sultanın 110 çocuğu olmuştur.

13. (1595-1603) III. Mehmed: Kardeş öldürme rekorunu elinde bulunduran padişahtır. 19 kardeşini ve bir oğlunu öldürtmüştür.  

14. (1603-1617) I. Ahmed:  14. Osmanlı padişahı, 93. İslam halifesidir. Babası Sultan III. Mehmed, annesi Handan Sultan'dır. Babasının vefatı üzerine 14 yaşında, 21 Aralık 1603'te tahta geçti.  Tahta çıktığında kardeşini katletmemiş, Fatih Sultan Mehmet'in çıkardığı kardeş katli yasasını kaldırmıştır. Kanuni Sultan Süleyman'dan sonraki padişahlar arasında devlet işleriyle en fazla uğraşan padişah olarak kabul edilmektedir. Yakalandığı tifüs hastalığından 21 Kasım'ı 22 Kasım'a bağlayan gece 1617 yılında 27 yaşında vefat etmiştir. Sultanahmet Camii yanındaki türbeye defnedilmiştir.

I. Ahmed'in en büyük özelliği, hanedan veraset sistemini değiştirip kardeş katli yasasını kaldırmasıdır. Yerine ailenin aklı başındaki en büyük üyesi padişah olur sistemini getirmiştir. Bu yeni yasanın, şehzadeler arasındaki rekabetin ve taht kavgalarının, taht için gerçekleştirilen kardeş katlinin önlenmesi açısından Osmanlı tarihinde çok büyük önemi vardır.

15. (1617-1618) (1622-1623) I. Mustafa: İki ayrı dönemde 2 yıl saltanat sürdü. Döneminde Abasa Paşa isyanı ile Sipahiler ayaklandı. Akıl hastası olduğundan tahttan erken indirildi. 

16. (1618-1622) II. Osman (Genç Osman): 12 yaşında tahta çıktı, kardeşini öldürttü. 16 yaşında iken tahttan indirildi, yeniçeriler tarafından ırzına geçildikten sonra öldürüldü. Bazı tarihçiler bu iddiayı yalanlamaktadır.

17. (1622-1639) IV. Murad: 11 yaşında tahta çıkmış, 3 kardeşini öldürtmüştür. Tütün içenleri öldürtmesiyle bilinir. 1635 Revan, 1638 Bağdat seferleri bu dönemde yapılmıştır. 17 yıllık iktidarında öldürttüğü 6 sadrazam şunlardır: Mere Hüseyin, Kemenkeş Kara ali, Gürcü Mehmed, Boşnak Hüsrev, Topal Recep, Tabanı Yassı Memed 

18. (1639-1648) I. İbrahim (Deli İbrahim): Tarihçiler, I. İbrahim'in şehzadeliği döneminde sürekli öldürülme korkusu yaşadığı için psikolojisinin bozulduğunu yazmaktadır. Tarihte balıklara yem olarak altın atan padişah olarak bilinir. I. İbrahim'in ölümü konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmektedir. Bazı tarihçiler bir isyan sonucu tahttan indirilerek öldürüldüğünü savunurken, bir kısım tarihçi de annesi Kösem Sultan tarafından öldürtüldüğünü yazmaktadır. 

19. (1648-1687) IV. Mehmed (Avcı): Tahta çıktığında sadece 5 yaşındaydı. Döneminde yeniçeri ve Celali isyanları oldu. Köprülüler bu dönemde sadrazamlık yaptı. Kösem sultan ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşayı öldürttü. 

20. (1687-1691) II. Süleyman- 46 yaşına kadar zindanda kaldıktan sonra padişah odu. Padişahlığı sırasında yeniçeriler İstanbul'u yağmaladı. Ünlü Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa bu dönemde yaşadı. Eğriboz zaferini kazandı. 

21. (1691-1695) II. Ahmed: 48 yaşına kadar zindanda yaşadıktan sonra tahta çıktı. 4 yıllık iktidarında, Salkamen Bozgunu yaşandı, Sakız Kalesi kaybedildi. Sadrazam Arabacı Ali Paşa'nın öldürülmesi önemli olaylardandır. 

22. (1695-1703) II. Mustafa: 1683'te Viyana'ya yürüdü ancak bozguna uğradı. 1699'da imzaladığı Karlofça anlaşmasıyla Maceristan kaybetti. I. Edirne vakası, Şeyhülislam Feyzullah'ın öldürülmesi bu dönemde  yaşandı. Askeri bir darbeyle tahttan indirilmiştir. 

23. (1703-1730) III. Ahmed: 1725'te Rus Çarı Deli Petro Tebriz'i aldı. Bir şeyler yapması gerekiyordu..fakat savaşa gitmeyi göze alamadı. İstanbul'dan orduları hazırlayıp savaşa gidiliyor süsü verip yarı yoldan dönerek halkını kandıran bir padişah olarak tarihte yerini aldı. Lale Devri diye de bilinen dönemin diğer unutulmayanları: 1718 Pasarofça Anlaşması, icadından 3,5 asır sonra matbaanın getirilmesi, meşhur Baltacı-Katarina olayının yaşandığı Purut Savaşıdır.  Şehzade İbrahim ile Sadrazamlardan; Hoca İbrahim Paşa, Damat İbrahim Paşa, Çorlulu Ali Paşa,Yusuf Paşa, Süleyman Paşa'yı öldürtmüştür. Patrona Halil İsyanıyla tahttan indirilmiştir. 

24. (1730-1754) I. Mahmud: Babası I. İbrahim'i tahttan indiren isyancılar tarafından tahta çıkartılmıştır.

25. (1754-1757) III. Osman: 3 yıllık iktidarı döneminde Cezayir'deki Osmanlı egemenliği sona ermiştir. 

26. (1757-1774) III. Mustafa: 2 sadrazamını öldürtmüştür.

27. (1774-1789) I. Abdülhamid: Bilinen vukuatı, Küçük Kaynarca Anlaşması ile Kırım'ın verilmesidir. 

28. (1789-1807) III. Selim: Kayıplarla dolu Ziştovi ve Yaş Anlaşmalarını imzaladı. Nizam-ı Cedid Reformlarını yapmak istediğinde, şeriatçıların başlattığı Kabakçı Mustafa İsyanı ile tahttan indirildi. IV. Mustafa tarafından öldürülmüştür. 

29. (1807-1808) IV. Mustafa: Nizam-ı Cedidçilerden çok korktuğundan, taraftarlarının görüldüğü yerde öldürülmelerini emretmiştir.  1 yıl hükümdarlık yapmıştır. Alemdar Mustafa Paşa tarafından askeri darbeyle tahttan indirilmiştir. 

30. (1808-1839) II. Mahmud: Vukuatı en fazla olan padişahlardandır. Tahta çıktığında  ağabeyi IV. Mustafa'yı öldürttü. Dönemin diğer olayları; Mora, Sırp, Kavalalı İsyanları; donanmanın yakıldığı Novarin olayı; osmanlının kendi valileri ile savaşıp, kaybetmeleri; Kaptan-ı Derya Ahmed Paşa'nın, donanmayı olduğu gibi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'ya teslim etmesi; 1826 yeniçeriliği kaldırma operasyonu sırasında kendi ordusundan 140 bin kişinin kılıçtan geçirilmesi, olarak sayılabilir. II.Mahmud'un, Balkanlarda uyguladığı kanlı operasyonlar sonucunda Balkan Ayaklanması başladı. Dış baskılar gelince "Tanzimat Fermanı" ilan etmek zorunda bırakıldı. 

31. (1839-1861) Abdülmecit:Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Kırım Savaşı.

32. (1861-1876) Abdülaziz: Karadağ İsyanı, 1875 Balkan Hareketlenmesi, Belgrad'ın kaybı bu döneme denk düşer. Vukela Heyeti tarafından tahttan indirilmiştir. 

33. (1876-1876) V. Murad: Osmanlı'da en az tahtta kalan padişahtır. 3 ay  tahtta kalabilmiştir.  

34. (1876-1909) II. Abdülhamit: 31 Mart olayı, 93 Harbi, tam bir çöküntü olan Ayestefanos Anlaşması. Kıbrıs, Mısır, Tunus, Doğu Rumeli, Bosna, Girit kaybedilmiştir. Zamanında ayaklanmaları önlemek için Filibe'de bolca katliamlar yapılmıştır. Batıya borçlar ödenmediğinden "Duyun-u Umumiye"ye kurmak zorunda kalmıştır. Mebusan kararıyla demokratik bir şekilde tahttan indirilmiştir.

35. (1909-1918) Mehmed Reşad: bilinen bir cinayeti kayıtlarda yoktur.

36. (1918-1922) Vahdettin: Vahdettin, Osmanlının 36. padişahıdır. Tahttan indirilen 14. Padişahtır. Kendileri tatlı canlarını kurtarmak için İngilizlere sığınmıştır.